Inktpodcast

#1. Klantenservice

Klantenservice is een dialoog tussen Patrick Bassant en een bot van een internetwarenhuis. Dit soort bots kan heel behulpzaam zijn, maar je moet niet iets anders willen dan ze voorgeprogrammeerd hebben gekregen. Als hij er niet uit komt, vraagt Patrick om des bots baas te spreken. Dan blijkt langzaam maar zeker dat de klant helemaal geen koning is, maar dat het iets gecompliceerder ligt...

#2. Seks met geweld. Phoebe Zeitgeist. Een verkenningstocht naar strips en audio

In deze tweede aflevering van de Inktpodcast vindt Patrick Bassant een radiotranscript uit 1968 van de KRO, waarin het gaat over seks met geweld en een stripverhaal in audio wordt gevangen.

Komen verder nog aan bod: Markies de Sade, Ivo Michiels, Hugo Raes, outsiderkunst, de Everley Brothers, Barbarella, lipogrammen en een helikopter.

#3. De steppewolf. Een verhaal in stem en  audio

#4. Oktoberman. De eerste dood van Leon Trotski. Een inktpodcast over de eerste aanslag op Leon Trotski

#5. Oktoberman 2. De eerste dood van Leon Trotski. Een inktpodcast over de eerste aanslag op Leon Trotski

#6. Oktoberman 3. De eerste dood van Leon Trotski. Een inktpodcast over de eerste aanslag op Leon Trotski

#7. De podcastjager. Een avontuur in de onderzoeksjournalistiek

Ik ben Patrick Bassant en ik waardeer enorm dat je luistert, want zo evident is dat niet in deze tijden. De concurrentie is moordend. Laten we wel zijn, als je nu nog geen podcast maakt, dan zeg je waarschijnlijk ook nog elk jaar ‘Koninginnedag’. Maar ik weet uit ervaring dat elk uur dat je besteedt aan het maken van een podcast, ten koste gaat van je tijd om ze ook te luisteren. Dat je dus nu luistert naar mijn podcast, betekent dat je niet nu zelf bezig bent met je eigen podcast, en
dat is een veilige gedachte. Ja dat klinkt misschien vreemd, ‘veilig’, maar het is niet pluis meer om een podcast te maken, dezer dagen. Met gevaar voor eigen
leven heb ik deze aflevering gemaakt, en ik kan je wel zeggen: het had maar een haartje gescheeld, of het vroegtijdige einde van de Inktpodcast was gekomen, in een plas met bloed. Het zijn gure tijden. Ik zal vertellen hoe dit zo kwam.

#8. Van links naar rechts. Een sinusverhaal

Twee horrorverhalen die zich in hetzelfde duistere bos afspelen, over twee vrouwen die het bos doorkruisen, van links naar rechts en de ander van rechts naar links. Beide verhalen worden tegelijk verteld, je hoort ze dus door elkaar heen. Wordt dat een kakofonie? Luister ze dan apart!

#9. Het pad van Johan Brouwer 1: De moord op de Essenburgsingel

Johan Brouwer, arbeiderszoon uit Rotterdam, pleegde tijdens zijn studententijd een moord, om te kijken of hij wel een geweten had. In de cel studeerde hij Spaans, en was journalist voor De NRC, tijdens de Spaanse burgeroorlog.
Terug in Nederland werd hij bestsellerschrijver en in de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de overval op het Amsterdamse bevolkingsregister. Hiervoor werd hij door de Duitsers gefusilleerd in de duinen bij Overveen.

Brouwer leidde een gevaarlijk leven en verbleef regelmatig in de schaduw van de dood. Wat is er nog van deze intrigerende man over? Een gedenkplaat, een straat die naar hem vernoemd is? Of zelfs dat niet? Ik neem je, in drie delen, mee door het bestaan van deze moordenaar-auteur-verzetsheld, door de dood geobsedeerd en door het leven getekend.

#10. Het pad van Johan Brouwer 2: Wanneer word ik gefusilleerd?

Dit is deel twee van de driedelige biografische podcast over moordenaar, schrijver en verzetsheld Johan Brouwer. In deze aflevering gaan we naar Spanje, waar Brouwer verslag geeft van de Burgeroorlog die daar vanaf juli 1936 woedt. Van een congres naar een bombardement en van de directe actie naar de mystiek. Twee keer gaat het bijna mis en wordt hij gearresteerd wegens spionage, maar hij weet aan het vuurpeloton te ontkomen.

En ik ga verder op mijn zoektocht naar het verdwenen Johan Brouwerpad in Amsterdam Nieuw West.

Komen verder nog aan bod: de dichters Baudelaire en Federico Garcia Lorca, jonkvrouw Kajsa Ollongren, generaal Francisco Franco, en de verzetsheld Krijn Breur.

Dit is deel twee van een driedelige serie. Stemmen: Paul den Arend, Hendrik Henrichs Tekst, opname, montage, sounddesign: Patrick Bassant

#11. Het pad van Johan Brouwer 3: De aanslag op het bevolkingsregister

Johan Brouwer, de moordenaar-schrijver die 'op een bepaalde wijze het doodsgevaar zocht dat hem een religieus-extatische sensatie verschafte’, begint in de oorlog carrière te maken als auteur en aan de universiteit, tot zijn verleden hem inhaalt. Een groep kunstenaars komt op een vermetel plan: het vernietigen van het Amsterdamse bevolkingsregister zal de bezetter een flinke klap in het gezicht zijn. In maart 1943 is het dan zo ver, de aanslag lukt grotendeels, en is een van de eerste geslaagde mediagenieke acties van het verzet. De meeste plegers worden snel opgepakt – is het het allemaal waard geweest? Ik vertel over de plannen en de uitvoering, de daders en de afloop. In deze aflevering we gaan we van de leeuwenkooi in Artis naar de duinen van Overveen.

En ook ga ik verder op zoek naar het Johan Brouwerpad. Ik bind de strijd aan met Google Maps.

Hier is het! 

#12. Beeld is bloed. De vampier en de talkshow

Vandaag gaan we griezelen. Drugs, seks en moord in een moderne parabel over de media en de beeldcultuur, geworteld in een eeuwenoude horrortraditie. Laat me beginnen die traditie voor u te schetsen. Waarom vampiers relevanter zijn voor u dan zombies. Waarom de romantische dichter Lord Byron, de Italiaanse smeerlap
Silvio Berlusconi en Peter R. de Vries in één verband worden genoemd. Over de gevaren van harde sjankers, de tol van de roem en leer alles over mogelijk de meest omslachtige manier ooit om drugs te gebruiken. Het begint allemaal in dat jaar zonder zomer…

#13. De tong is de baas. Een culinair erotische poëtische dialoog

De tong als venster van de psyche,

als tochtluik van de geest.

als drukventiel van de snelkookpan

als boter aan de galg

als aardbei

als proever van het fijne

praat me naar mijn mond

ik vraag het je

ik beveel het je

ik smeek het je

traag.

Tekst, opname, montage: Patrick Bassant. Met ook de stemmen van Gijsbert Pols en Shaniqua van der Karbargenbok.

#14. De ontdekking van Antarctica. Fictie over de zuidpool en verder. Deel 1

Vandaag dalen we af naar het verste zuiden. Tussen het moment dat James Cook in 1775 Antarctica bijna ontdekte, maar niet helemaal, en 1911, toen Roald Amundsen als eerste mens de geografische Zuidpool bereikte, ligt een flinke periode waarin het zesde continent vooral een plaats had in de fantasie.

Er waren vermoedens, oude kaarten die een aanwijzing vormden voor het bestaan van land in het uiterste zuiden, misschien een continent, misschien slechts een enorme ijsklomp.

Ik ga eerst even de historische context schetsen van de ontdekking van Antarctica. Daarna duiken we het diepe en koude water van de fictie in. We reizen mee met de schrijvers die in hun gedachten als eerste de grote ijsbarrière passeren en we gaan kijken wat daar aangetroffen wordt. Warm water, grote gaten, anti-imperialistische strijders uit India, bleke mannetjes die heel hoog kunnen springen, zwarte mannetjes met snode plannen, Nazi’s, heel veel zeehondjes en een chagrijnige potvis.

Tenslotte gaan we nader in op een tweetal mannen dat fanatiek achter het bewijs aangaan voor hun theorie dat de aarde hol is. De een zoekt het in fictie, de ander in de werkelijkheid.

#15. De ontdekking van Antarctica. Fictie over de zuidpool en verder. Deel 2

Ook deze maand verblijven we in het verre zuiden. Vorige maand vulden Jules Verne en Edgar Allen Poe de witte gaten in die ontdekkingsreizigers in de 19de eeuw lieten ontstaan. Er waren vermoedens, oude kaarten die een aanwijzing vormden voor het bestaan van land in het uiterste zuiden, misschien een continent, misschien slechts een enorme ijsklomp.

Maar nu gaan we de zuidpool voorbij. Bereid je voor op warm water, grote gaten, bleke mannetjes die heel hoog kunnen springen, Nazi’s, heel veel zeehondjes, Casanova en een chagrijnige potvis. We gaan nader in op een tweetal mannen dat fanatiek achter het bewijs aangaat voor hun theorie dat de aarde hol is. De een zoekt het in fictie, de ander in de werkelijkheid.

Verantwoording, ook voor deel 1:

Tekst Patrick Bassant en de geciteerde auteurs. Opname, montage, sound design: Patrick Bassant. Dank aan mynoise.net voor de soundscapes. Speciale dank aan Adwin de Kluyver.

#16. De Claude Krijgelmans Kronieken 1: 'De deserteur' van Imre Sarkadi

In 2022 overleed een van mijn literaire helden, de Vlaamse auteur C.C. Krijgelmans. In een onregelmatige serie van de Inktpodcast ga ik aandacht besteden aan zijn werk.

Krijgelmans debuteerde in 1961 met de eerste werkelijk avant-gardistische Vlaamse tekst. Messiah bestaat uit 1 lange zin van 80 pagina’s. Heel onregelmatig, met soms tientallen jaren stilte, publiceerde hij mondjesmaat. Zijn laatste boek is het door de onvolprezen uitgeverij Het Balanseer postuum uitgegeven Paul Wildvlees helderziende.

Ik zou liefst gewoon grote stukken tekst voorlezen uit zijn oeuvre en daarmee mijn podcast vullen. Als je Krijgelmans hoort, ben je verkocht. Komt vast nog wel, de Claude Krijgelmans Kronieken gaan een vervolg krijgen. Maar ik zal nu voorzichtig beginnen.

Ik vond een werkvertaling gemaakt door Claude Krijgelmans, ten behoeve van een radio-uitzending uit 1966. Het betreft een verhaal van de Hongaar Imre Sarkadi (1921-1961) van wie u nog nooit hebt gehoord. Ik zal vandaag de auteur inleiden, het verhaal proberen te plaatsen en daarna Krijgelmans’ vertaling integraal voorlezen.

We maken een lange mars vanaf Messiah en onze reis eindigt op de grens met Tsjecho-Slowakije, in december 1943, enkele maanden voor de Duitse machtsovername.

Tekst: Patrick Bassant en Imre Sarkadi, vertaling: C.C. Krijgelmans, in opdracht van de BRT. Opname en de hele mikmak: Patrick Bassant.

#17. Boekenweekspecial Brusjes in letterland

‘Bij ons in de familie’ is het thema van de Boekenweek dit jaar. Ik dacht daar eens lekker commercieel in te springen. In deze aflevering ga ik dan ook dieper in op het interessante leven van de broers en zussen van auteurs.

Ik vertel jullie alles over de zus van Hugo Claus en de broer van Frans Kellendonk, over Karel van het Reve en de tweelingbroer van Kluun, of dat was de bedoeling, maar dan belt de broer van Tommy Wieringa en die ontwricht alles…

“Hé, als ik een freesklus zou hebben en ik woonde in Twente, man, ik zou het wel weten. Wieringa Betonboringen, die moet ik hebben. Maar laten we de techniek nu even voor wat het is en ons richten op de menselijke succesfactor achter Wieringa Betonboringen en dat is Elmo Wieringa. Elmo werd in 1965 geboren, twee jaar voor zijn broertje...”

#18. Adolf Liepmann. Hoog spel in Westerbork en Theresienstadt

Patrick Bassant vond in zijn eigen kast een cadeautje, een boek waarvan hij niet meer wist hoe het daar gekomen was. Hij liet zich verrassen en belandde in een rijk en tragisch leven, dat van Adolf Liepmann, bevlogen theaterman en Holocaustoverlevende.

Patrick duikt in zijn verleden bij diverse theatergezelschappen, brengt met gelegenheidsformatie Kom uit de inktpodcast een scene uit de comedie Hoog spel en maakte een bloemlezing uit Liepmanns verslag uit de concentratiekampen. Met de fijne hulp van Sanne Langelaar en David Lucieer hoopt hij deze vergeten man een klein eerbetoon te brengen.

'Een week later moest dit vogelverschrikkertje op transport, met zijn moeder. Snotterend en snikkend, een echt, ineengeschrompeld kind, met een door angst verteerd hartje, stond hij voor mij en ik trachtte hem te troosten. En hij ging...'

Tekst: A.J. Liepmann en Patrick Bassant, stemmen: Sanne Langelaar, David Lucieer en Patrick, opname montage sounddesign: ook Patrick.

#19.Periscoop op. Opa Pim en de O19. Deel 1: de Marinekamer.

Ik heb nooit een opa gehad. Of nou ja, dat zou natuurlijk een biologische zeldzaamheid zijn, maar ik bedoel dat ik mijn opa’s nooit heb gekend. Wat voor mij het dichtst bij mijn opa kwam, was opa Pim, de jongste broer van mijn oma. Ik heb hem slechts een paar keer ontmoet.

Een belangrijke herinnering aan opa Pim was zijn marinekamer. Van onder tot boven gevuld met memorabilia. Van zijn jeugd in Indië, zijn loopbaan bij de Marine, en de vele reizen die hij maakte. Sumatraanse krissen, maskers, galauniformen, sabels, modelboten, tekeningen, ingelijste foto’s.

Vorig jaar kreeg ik van een Londonse notaris een doos met wat er nog over was uit zijn marinekamer, waaronder zijn herinneringen aan diverse reizen op twee duikboten tijdens de oorlog, de O15 en de O19, waar hij hoofd machinekamer op was. Op Wikipedia kwam ik er achter dat hij een van de vier meest gedecoreerde onderzeedienstofficieren van de oorlog is.

Dus er duikt een oorlogsheld in de familie op, een schatkist wordt door een notaris opgestuurd, en ik krijg een kans me onder te dompelen in een wereld waar ik geen enkele kennis van heb. Ik heb wel een kennis die ook luitenant op een onderzeeër is geweest. Als daar maar geen podcast van komt…

#20.Periscoop op. Opa Pim en de O19. Deel 2: ontbijten met fascisten.

Er duikt een oorlogsheld in de familie op, een schatkist wordt door een notaris opgestuurd, en ik krijg een kans me onder te dompelen in een wereld waar ik geen enkele kennis van heb. Als daar maar geen podcast van komt…

Vorige maand begon ik het verhaal over Luitenant ter zee Pierre Casimir Kiepe met zijn jeugd op Sumatra en een eerste duik onderwater. Deze maand gaan we dieper de materie in, we varen op de duikboot O15 voor de kust van Gibraltar tijdens de Spaanse burgeroorlog en eten zoete broodje met de moffen, daarna varen we bij de poolcirkel in de Tweede Wereldoorlog. Het weer is uiterst onaangenaam daar, en we dreigen te verdwalen en zonder stookolie te komen.

Door een geheime affaire volgt overplaatsing naar de andere kant van de wereld, waar Pim vanuit Darwin, Australië, op de O19 de strijd aanbindt met de Japanse vloot. Dat gaat maar net goed, de dieptebommen vallen ons om de oren.

Ga je mee de dieperik in?

#21  Periscoop op. Opa Pim en de O19. Deel 3: de O19 op het rif.

Ik heb nooit een opa gehad. Of nou ja, dat zou natuurlijk een biologische zeldzaamheid zijn, maar ik bedoel dat ik mijn opa’s nooit heb gekend. Wat voor mij het dichtst bij mijn opa kwam, was opa Pim, de jongste broer van mijn oma. Vorige maanden vertelde ik over zijn leven aan de hand van fragmenten over de onderzeedienst, de O15 boven de poolcirkel en het hachelijke avontuur met de O19 die door dieptebommen aan de grond kwam.

En hoe liep het af met Pim Kiepe en de O19? Zonder al te veel te verklappen: één van de twee vond een leuke vrouw, de ander werd getorpedeerd door de Amerikanen. Ik zeg niet wie wie is. Verder aandacht voor de rol van de Nederlandse onderzeedienst in de oorlog, welke Japanse kruiser werd er nou geraakt door een torpedo van de O19 en waarom zijn Ierse nietsnutten altijd nog te verkiezen boven die godverdomde Nederlanders?  En dan nog de poëtische toegift: ‘Sop je jatten en sar je pruim, voer de bonken en vocht de kruim.’ Daar kan je de zomervakantie wel mee afsluiten.  

#22 Heel paard half. Over Vraatzucht, picca en Tarrare

Een onschuldige opmerking van een kassalummel maakt bij Patrick Bassant een hele keten van associaties los.
Eten wij veel? En indien niet, wat is dan wel veel eten? Pubers met een sportschoolabonnement kunnen er aardig wat van, maar wat te denken van Takeru Kobayashi, die 18 Guinness records heeft, of Michel Lotito, die een vliegtuig opat. We beginnen onschuldig, met het kinderliedje over de held van de Efteling en een sprookje, maar al snel komen we langs de minder smakelijke films uit mijn collectie, dan via een negentiende-eeuws medisch handboek, en eindigen bij Tarrare, een revolutionair, kermisattractie, kansloze spion en kannibaal die zichzelf dood zou hebben gegeten als hij geen TBC had gekregen. Benieuwd wat mijn psychoanalyticus
hierover zegt…

Tekst: Patrick Bassant, E.J. Huizinga-Onnekes, George Gould & Walter Pyle.
Additionele stem: Paul den Arend. Opname, montage en sound design: Patrick
Bassant. Geluid van MyNoise.com

#23 Op zoek naar een nieuw format. De Knalpodcast of de Stoofpodcast?

Veel mensen complimenteren mij met mijn podcast, leuk dat je zo lekker bezig bent en zo, en zeggen dat zíj natuurlijk wel luisteren, elke maand, maar dat ze zich voor kunnen stellen dat anderen dat niet doen omdat de podcast een vastomlijnd smoel mist. De ene keer is het allemaal
kolder, de andere keer gaat het over een concentratiekamp.  Nee, als ik groot wil worden in podcastland, dan moet ik voorspelbaar zijn.

Dus ik heb besloten om het roer om te gooien. Alles voor de luistercijfers. Ha! Eén klein probleempje: ik weet even niet zo goed wat die smoel dan moet zijn. En aangezien jullie, mijn luisteraars, het allemaal zo goed weten, ga ik jullie hier een verantwoordelijkheid in geven. Ik ga drie formats uitproberen en jullie mogen kiezen wat de nieuwe vorm van de inktpodcast wordt. Ik leg mijn lot in jullie handen. In de Q&A-section op je favo platform, per appje, per mailtje naar vriendenvandevlinder@gmail.com,
ik kijk uit naar jullie reactie, jullie stem, jullie mening. Laat je
horen.

Wordt het de Knalpodcast, de Stoofpodcast of gaan we voortaan verder op TikTok?

Stemmen Patrick en Jandino Acrobaat, Tekst, opname, montage en sound design: Patrick Bassant. Muziek: 'Ravage' van Aim to Head en ‘Baroque Digital Riot’ van TerminatorZ

#24 Op zoek naar Tom's diner

Suzanne Vega maakte veertig jaar geleden een prachtig nummer, Tom’s diner. De houseversie werd een wereldwijde hit, maar het origineel is zo mogelijk nog intrigerender. Er zijn tientallen versies en covers en remixen van te vinden. Maar er ontbreekt een Nederlandse versie van dit nummer. Niet zo heel vreemd, omdat het heel moeilijk te vertalen is, en ook te zingen. Gelukkig heeft de Inktpodcast een netwerk. Ik presenteer jullie Toms diner in het Nederlands. En daarna ga ik secuur bekijken waar het nummer over gaat en wat er verder nog over te zeggen valt.

ik zit ’s ochtends,

het is vroeg nog,

in de diner

op de straathoek

ik wacht aan de

toonbank tot de

man de koffie

voor me inschenkt

Tekst, opname, montage en sound design: Patrick Bassant

Tom's diner werd geschreven door Suzanne Vega,
vertaald door Han van der Vegt en gezongen door Suzang. Opname Suzang, eindproductie en mix Harold Pflug

#25 Stap ook in mijn waarheid

"Wat complotdenken mij altijd heeft gebracht, als ik een beetje voor de vuist weg zit te filosoferen, is een soort troost. Je zet een model van de wereld op dat je nog kan begrijpen, dat past binnen de kaders van je voorstellingsvermogen. Je zoekt verklaringen voor verschijnselen, je zoekt troost in een constructie. Wat je eigenlijk, diep van binnen, doet, is de willekeur uitschakelen.
Er zit een bedoeling achter.
Toeval bestaat niet.
Ik geloof wel dat er ‘iets’ is."

'Stap ook in mijn waarheid' is een theatrale monoloog van een ouderwetse complotdenker die zich probeert te verhouden tot de nieuwe generatie.
Over pizzeria's en 5G-masten, over rappers, vliegtuigspotters en influencers, over Trump en Q-Anon, over reptielen en joggers, over wake up en make up, en wat er verder nog over onze platte aarde schuimt.

#26 George Orwell 1: aan de grond in de dierenboerderij (met Flip Noorman)

Kan je zeggen dat het toeval is als George Orwell je pad kruist? Patrick Bassant denkt het niet. Eens in de zoveel tijd duikt hij weer op, en meestal is dat niet zo’n goed teken. Zo’n tijd is het nu. Ik denk dat ik nog veel meer over Orwell te zeggen heb dan in 1 aflevering past, en ik denk dat Orwell dat omgekeerd ook over ons kan doen. We beginnen dan maar met twee boeken, Down and out in Paris and London, over zijn undercoverjournalistiek in de goot, en we gaan kijken of dat nog relevant is voor het heden. 

Spoiler alert: ja verdomd…  

Daarna gaan we door met Animal Farm, zijn satire over de Russische revolutie, waarover Flip Noorman recent een mooi liedjesprogramma maakte. Flip Noorman haalt ook dit boek naar het heden, en wij mogen meeluisteren.

Tekst, opname, montage, sound design: Patrick Bassant. Muziek: Flip Noorman en de Noormannen

#27 Het fascinerende en controversiële leven van dr. Frederick Cook, arts, ontdekkingsreiziger en oplichter

Wanneer is iemand een held? Moet hij of zij van onbesproken gedrag zijn, of is juist een smet op het blazoen wat iemand echt uittilt boven de middelmaat? Vandaag gaat patrick Bassant in op het leven van Frederick Cook, de scheepsarts die de levens redde van bijna alle deelnemers aan de eerste overwintering op Antarctica, op het schip de Belgica in 1897. Uitvinder van de lichttherapie en bedenker van een adequaat middel tegen scheurbuik: rauwe pinguïn. Hij vormde een hecht team met Roald Amundsen, maar sloeg na zijn terugkeer een beetje door. Inmiddels was hij tweevoudig weduwnaar en kon niet goed aarden in de stad. Hij claimde de berg Denali te hebben beklommen en op de geografische Noordpool te zijn geweest, en dat is allebei niet waar. Daarna zette hij een piramidespel op en waande zich even succesvol oliebaron. Zijn laatste jaren sleet hij goeddeels in de nor als arts-gevangene. Dit slag mensen tref je niet vaak aan.

Geschreven door Patrick Bassant, behalve de citaten van Stephen Bown en Julian Sancton. Opname, montage, sound design, AI en de hele mikmak: Patrick. Additionele stem van Paul den Arend. Dank MyNoise.net en Chantal nummer 5.