Aflevering 5 - Van Hannah van Binsbergen tot Simone Weil
Dirk Leyman signaleert ‘verse leeswaren’: originele publicaties, opmerkelijke boeken en nieuwigheden, met ook aandacht voor literaire essayistiek en drukwerk dat elders minder aan bod komt.
In deze tijden van nepnieuws, desinformatie en alternatieve feiten is literaire non-fictie misschien wel populairder dan ooit. Maar wat omvat het precies? Onder de paraplu van dit begrip schuilen talloze genres: van verhalende essays tot true crime, van memoirs en reportages tot reisverhalen en biografieën. Is het wel een bruikbare term in de literaire etikettering? Vallen er duidelijke criteria voor te bepalen? Alleen beschrijven wat echt gebeurd is, de waarheid zoeken of de werkelijkheid vatten? Of is ‘waar gebeurd' wel degelijk een excuus?
DW B richt de volgspot op dit wonderlijk hybride genre dat steeds opnieuw aan het eigen imago lijkt te ontsnappen. In het unieke DW B-boeknummer Betere waarheid verzamelen curatoren Arnoud van Adrichem en Peter Vermeersch inzichten én achtergronden over de ongrijpbare ‘literatuur van de feiten’. En bovenal ook een reeks hoogwaardige nieuwe literaire non-fictieteksten.
Met essayistische bijdragen van Joris van Casteren, Jos Joosten, Emy Koopman, Mark Vitullo, Pascal Verbeken, Pieter Vermeulen, Sven Vitse en Dirk van Weelden.
Oorspronkelijke én nieuwe literaire non-fictie van Johan de Boose, Jan Brokken, Sigrid Bousset, Renske Doorenspleet, Mira Feticu, Elma van Haren, Lieve Joris, Koen Peeters, Filip Rogiers en Peter Vermeersch.
Bij deze editie:
Beelden
In Betere waarheid vindt u STRIP, een reeks beelden van Karel Verhoeven. Met als uitgangspunt een vaststaand kader - de grid van de dagelijkse strip in de krant - maakte hij tijdens de coronapandemie dagelijks lijntekeningen.
Smaakmaker
De inleiding van het nummer Betere waarheid werd geschreven door curatoren Arnoud van Adrichem en Peter Vermeersch.
Nieuws
Een nieuwe hoofdredacteur: Hugo Bousset geeft de fakkel door aan Erwin Jans
Al sinds 1993 is Hugo Bousset hoofdredacteur van DW B, het oudste literaire tijdschrift van Vlaanderen. Onlangs vierde Hugo Bousset zijn tachtigste verjaardag. Tijd om de leiding van het magazine vanaf 1 maart 2023 door te geven aan een nieuwe hoofdredacteur. Na een uitgebreide selectieronde is gekozen voor Erwin Jans.
Erwin Jans is als dramaturg verbonden aan het Antwerpse Toneelhuis. Hij doceerde over drama en theater en publiceert over theater, literatuur en cultuur. Hij was hoofdredacteur van het theatertijdschrift Etcetera en medeoprichter en redacteur van freespace Nieuwzuid - Tijdschrift voor literatuur, kritiek en amusement.
Hugo Bousset blijft in de kernredactie van DW B actief als editor-at-large, vooral voor kritieken en als klankbord voor zijn opvolger. We zijn Hugo bijzonder dankbaar voor zijn dertig jaar lange, dagelijkse, tomeloze inzet voor de literatuur.
Extra levens
DW B-kernredacteur Arnoud van Adrichem bracht onlangs 'Extra levens. Schrijvers over videogames' uit, het eerste literaire gameboek in ons taalgebied: Atlas Contact Extra levens - Arnoud van Adrichem, diverse auteurs : Atlas Contact.
Foto: Jonathan Ramael
Esohe Weyden in kernredactie DW B
De kernredactie van DW B verwelkomt een nieuw lid, Esohe Weyden. Ze is een dichteres die zich vooral bezighoudt met spoken word. Esohe Weyden is de campusdichter van Universiteit Antwerpen, waar ze rechten studeert. Ze presenteert verschillende literaire evenementen, waaronder Mensen zeggen dingen in Antwerpen en Gent en werkt ook als stadsreporter voor ATV. Ze bracht haar poëzie al op de meest uiteenlopende planken, van klassieke podia als Arenberg en Vooruit en festivals als de Gentse Feesten en Pukkelpop tot op het burgerlijk defilé van de Nationale Feestdag 2021. In het voorjaar van 2022 kwam haar debuutbundel Tussentaal uit bij Uitgeverij Vrijdag.
Klein Beschrijf
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.
Aflevering 4 - Van Roger Martin du Gard tot K. Schippers
Dirk Leyman signaleert ‘verse leeswaren’: originele publicaties, opmerkelijke boeken en nieuwigheden, met ook aandacht voor literaire essayistiek die elders minder aan bod komt.
Aflevering 3 - Van Ludwig Wittgenstein tot Marguerite Duras
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.
Aflevering 2 - Van A.F.Th. van der Heijden tot Edouard Louis
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.
Aflevering 1 - Van Pessoa tot Benjamin
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf maandelijks voor verse leeswaren. Hij signaleert dit keer een zestal opmerkelijke boeken en originele publicaties, essayistiek en nieuwigheden.
Literaire kritieken
DW B positioneert zich stevig middenin het literaire debat. Bekijk hieronder de nieuwste literaire kritieken.
Het sociaal-cultureel archief van de liefde. Over 'Drift' van Bregje Hofstede
Ken je dat verhaal over de liefde? Het wordt steeds opnieuw verteld met wisselend decor en hoofdrolspelers. Meestal loopt het tragisch af, zoals bij klassieke liefdesparen als Ovidius’ Pyramus en Thisbe, Shakespeares Romeo en Juliet en Goethes Werther en Lotte. De ultieme liefde uit dit soort verhalen is zo absoluut dat het niet kan gedijen in de betrekkelijkheid van ons menselijke bestaan.
Een (on)tastbare fantasie. Over 'Patricia' van Peter Terrin
‘Ik trok de deur van het huis dicht. Ik deed het precies zoals altijd, met op het eind een vinnige ruk. Ik liep beheerst het paadje af en ontgrendelde vanaf dezelfde afstand mijn auto. Als de zoon van de overburen in zijn kamer was, zou hem niets opvallen, alles klonk zoals het anders klonk. Ik startte de wagen, deed mijn veiligheidsriem om en reed weg. Het was een late middag met witte wolken tegen een blauwe hemel. De lange straat maakte een flauwe bocht door de villawijk, bij het kruispunt op het eind waren de verkeerslichten groen. Ik schakelde en gaf gas, de weg voor me was vrij.’
Wat wieren weten. Over het proza van Miek Zwamborn
Aan het begin van Miek Zwamborns De duimsprong (2013) blikt een jonge vrouw terug op een reis die ze drie jaar voordien maakte met Jens. Nog maar enkele bladzijden ver in de roman bevinden de twee reizende personages zich in een Zwitsers berglandschap, weg van de bewoonde wereld. Een ietwat wazige paginavullende foto van een zwarte sterrenhemel suggereert de verheven ervaring van de twee bergbeklimmers tijdens de nacht. De volgende dag klimmen ze verder:
Knopen maken en knopen ontrafelen. Over Paul Demets' 'De klaverknoop'
Knooppunten, daar draait het om in de poëzie van Paul Demets. Voor hem zijn knooppunten de plaatsen (en gedichten) waar mensen, groepen en dingen samenkomen, waar betekenis wordt gegenereerd en vastgelegd. In zijn jongste bundel De klaverknoop (2018) verkent Demets de spanning tussen de zekerheid die knopen bieden (vaste betekenis, gekende waarden en normen) enerzijds, en de drang om aan die beperkingen te ontsnappen (de hang naar zelfbeschikking en zelfontwikkeling) anderzijds. Aan het begin van zijn bundel benadrukt Demets de moeilijkheid van die verkenningstocht. Het motto van Jacques Lacan stelt dat ‘[i]l est très difficile de penser au nœud. On ne s’y retrouve pas’. Met dit motto (en met andere motto’s van Lacan, Julia Kristeva en Gilles Deleuze bij verschillende cycli) reikt Demets zijn lezer wel handvatten aan om samen met hem knooppunten op te sporen en uit te pluizen. Zowel de psychoanalyse als Deleuzes ideeën over flexibiliteit en identiteit zijn belangrijke sleutels om Demets’ nieuwste bundel te doorgronden.
Het moeras van de grauwzone. Schrijven over J.M.H. Berckmans
Er valt wel wat te zeggen over de literaire biografie als genre. Er is een ‘design flaw in the whole enterprise’, stelde David Foster Wallace ooit:
Introverten en extraverten worstelen zich door hun schooltijd heen. Over 'Mijn moeder en haar zoon' van Markus van der Graaf en 'Nederhalfrond' van J.Z.Herrenberg
Wie boeken leest die zich tijdens de kindertijd afspelen, kan overvallen worden door beurtelings een gevoel van herkenning of vervreemding. Het hangt volledig af van de schooljaren van de lezer of hij zich wel of niet herkent in Titaantjesachtige literatuur waarin wordt vooruitgeblikt naar de werkwonderen die de hoofdpersonages na afloop van hun carrière in de collegebanken zullen verrichten. Veelal krijgt een groep over elkaar buitelende jongens de focalisatie – de een wat stiller dan de ander, maar allemaal hebben ze grootse dromen en ambities, zitten ze achter de meisjes aan en maken ze zich op voor een meeslepend en succesvol leven.
