DW B

Dirk Leyman signaleert ‘verse leeswaren’: originele publicaties,  opmerkelijke boeken en nieuwigheden, met ook aandacht voor literaire essayistiek en drukwerk dat elders minder aan bod komt.

Dirk Leyman signaleert ‘verse leeswaren’: originele publicaties,  opmerkelijke boeken en nieuwigheden, met ook aandacht voor literaire essayistiek die elders minder aan bod komt.

Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.

Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.

Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf maandelijks voor verse leeswaren. Hij signaleert dit keer een zestal opmerkelijke boeken en originele publicaties, essayistiek en nieuwigheden.

Eind 2009 schreef Bertram Mourits in De Revisor een uitgebreid artikel waarin hij zich verzette tegen de beeldvorming rond de poëzie van Nachoem M. Wijnberg. Het pijnpunt in de kritische receptie van Wijnbergs oeuvre was voor Mourits de classificatie ‘moeilijk’, die critici veelvuldig voor dit oeuvre hebben gereserveerd. Vanuit het adagium ‘Je moet afleren poëzie te lezen voordat je de poëzie van Nachoem M. Wijnberg kunt lezen’ probeerde Mourits aan te tonen dat er helemaal niets moeilijk is aan dit markante oeuvre, mits je als lezer niet in de valkuilen van de metaforische interpretatie trapt. Het is verkeerd om je af te vragen wat de bedoeling van de dichter is achter diens poëzie, of na te gaan waar de gebruikte beelden symbool voor staan. Voor Mourits gaan de gedichten van Wijnberg simpelweg over ‘dat wat er staat’ – en dus wordt dit oeuvre pas moeilijk wanneer je méér achter de woorden van de dichter wilt zoeken.

We moeten er niet moeilijk over doen: een blik op de achterflap van Brandlucht en op die van Walter legt meteen de vinger op de fundamentele raaklijnen tussen de meest recente worpen van respectievelijk Erik Vlaminck en Daniël Rovers. Ze wijzen uit dat zowel de personages van Vlaminck als die van Rovers een strijd voeren met hun sociale omgeving en beslissen om bepaalde zekerheden te verloten voor de eigen wil. Ze doen dat op geheel andere terreinen, maar de aard van de strijd is dezelfde: het streven naar betekenis, vrijheid, zelfbeschikking en waarheid.

Beste wolven,

‘Hoe kom je daar nou bij?’ Mijn driejarige nichtje speelt de grotemensenwereld na. Haar woordgebruik, haar intonatie, haar blik zelfs: alles aan haar is een persiflage op de volwassenen die haar dagelijks toespreken. Ze weet precies dat ze het woord ‘daar’ moet benadrukken om het net zo te laten klinken als bij haar ouders: ‘Hoe kom je dáár nou bij? Wijsneus!’ Al parodiërend houdt ze ons een lachspiegel voor en maakt ze ons bewust van ons eigen taalgebruik, dat vaak door en door conventioneel en figuurlijk is. Gesproken door haar mond krijgen de woorden ‘ergens bij komen’ hun letterlijkheid terug.

In 1968 publiceerde C. Buddingh’ de markante bundel wil het bezoek afscheid nemen? een bestiarium, waarin hij in alfabetische volgorde 37 vertegenwoordigers uit het dierenrijk op komische wijze onder de loep neemt. In de gedichten van Buddingh’ over onder andere de aap, de bidsprinkhaan, de mammoet, het stekelbaarsje en de wesp zijn het echter niet zozeer de dieren, als wel de mensen die te kijk worden gezet. Oog in oog met de apen, bijvoorbeeld, ‘kan zelfs de grootste malloot / de illusie uitleven van zijn meerwaardigheid: / al heeft men ook iedere klas gedoubleerd, / men blijft – dank u! – een wezen van een veel hogere orde.’ Daarnaast zijn er de slak, met een seksuele ‘excitatiecurve / die niet onderdoet voor die van een dronken matroos’, en de krekel, met wie de dichter zich afvraagt: ‘Moet de mens dan altijd / voor een dubbeltje op de eerste rang zitten?’

Het aprilnummer 2011 van cultuurglossy Hollands Diep stelde met veel visueel geweld de ‘tien beste schrijvers onder de 40’ aan de lezer voor. Het magazine was te rade gegaan bij vooraanstaande critici van dag- en weekbladen om vast te stellen welke beloften van vandaag de onmiskenbare potentie hebben om uit te groeien tot de reuzen van morgen. Opvallend genoeg stonden er drie debutanten in de top tien: Franca Treur, Peter Buwalda en Joost de Vries. Blijkbaar garandeert een voortreffelijk debuut meteen een vrijkaart voor de Parnassus. Of de debutanten dan daadwerkelijk gebruik zullen maken van dit privilege is vers twee. Zo’n debuut kan immers ook verlammend werken, zo is genoegzaam bekend.