Aflevering 5 - Van Hannah van Binsbergen tot Simone Weil
Dirk Leyman signaleert ‘verse leeswaren’: originele publicaties, opmerkelijke boeken en nieuwigheden, met ook aandacht voor literaire essayistiek en drukwerk dat elders minder aan bod komt.
In deze tijden van nepnieuws, desinformatie en alternatieve feiten is literaire non-fictie misschien wel populairder dan ooit. Maar wat omvat het precies? Onder de paraplu van dit begrip schuilen talloze genres: van verhalende essays tot true crime, van memoirs en reportages tot reisverhalen en biografieën. Is het wel een bruikbare term in de literaire etikettering? Vallen er duidelijke criteria voor te bepalen? Alleen beschrijven wat echt gebeurd is, de waarheid zoeken of de werkelijkheid vatten? Of is ‘waar gebeurd' wel degelijk een excuus?
DW B richt de volgspot op dit wonderlijk hybride genre dat steeds opnieuw aan het eigen imago lijkt te ontsnappen. In het unieke DW B-boeknummer Betere waarheid verzamelen curatoren Arnoud van Adrichem en Peter Vermeersch inzichten én achtergronden over de ongrijpbare ‘literatuur van de feiten’. En bovenal ook een reeks hoogwaardige nieuwe literaire non-fictieteksten.
Met essayistische bijdragen van Joris van Casteren, Jos Joosten, Emy Koopman, Mark Vitullo, Pascal Verbeken, Pieter Vermeulen, Sven Vitse en Dirk van Weelden.
Oorspronkelijke én nieuwe literaire non-fictie van Johan de Boose, Jan Brokken, Sigrid Bousset, Renske Doorenspleet, Mira Feticu, Elma van Haren, Lieve Joris, Koen Peeters, Filip Rogiers en Peter Vermeersch.
Bij deze editie:
Beelden
In Betere waarheid vindt u STRIP, een reeks beelden van Karel Verhoeven. Met als uitgangspunt een vaststaand kader - de grid van de dagelijkse strip in de krant - maakte hij tijdens de coronapandemie dagelijks lijntekeningen.
Smaakmaker
De inleiding van het nummer Betere waarheid werd geschreven door curatoren Arnoud van Adrichem en Peter Vermeersch.
Nieuws
Een nieuwe hoofdredacteur: Hugo Bousset geeft de fakkel door aan Erwin Jans
Al sinds 1993 is Hugo Bousset hoofdredacteur van DW B, het oudste literaire tijdschrift van Vlaanderen. Onlangs vierde Hugo Bousset zijn tachtigste verjaardag. Tijd om de leiding van het magazine vanaf 1 maart 2023 door te geven aan een nieuwe hoofdredacteur. Na een uitgebreide selectieronde is gekozen voor Erwin Jans.
Erwin Jans is als dramaturg verbonden aan het Antwerpse Toneelhuis. Hij doceerde over drama en theater en publiceert over theater, literatuur en cultuur. Hij was hoofdredacteur van het theatertijdschrift Etcetera en medeoprichter en redacteur van freespace Nieuwzuid - Tijdschrift voor literatuur, kritiek en amusement.
Hugo Bousset blijft in de kernredactie van DW B actief als editor-at-large, vooral voor kritieken en als klankbord voor zijn opvolger. We zijn Hugo bijzonder dankbaar voor zijn dertig jaar lange, dagelijkse, tomeloze inzet voor de literatuur.
Extra levens
DW B-kernredacteur Arnoud van Adrichem bracht onlangs 'Extra levens. Schrijvers over videogames' uit, het eerste literaire gameboek in ons taalgebied: Atlas Contact Extra levens - Arnoud van Adrichem, diverse auteurs : Atlas Contact.
Foto: Jonathan Ramael
Esohe Weyden in kernredactie DW B
De kernredactie van DW B verwelkomt een nieuw lid, Esohe Weyden. Ze is een dichteres die zich vooral bezighoudt met spoken word. Esohe Weyden is de campusdichter van Universiteit Antwerpen, waar ze rechten studeert. Ze presenteert verschillende literaire evenementen, waaronder Mensen zeggen dingen in Antwerpen en Gent en werkt ook als stadsreporter voor ATV. Ze bracht haar poëzie al op de meest uiteenlopende planken, van klassieke podia als Arenberg en Vooruit en festivals als de Gentse Feesten en Pukkelpop tot op het burgerlijk defilé van de Nationale Feestdag 2021. In het voorjaar van 2022 kwam haar debuutbundel Tussentaal uit bij Uitgeverij Vrijdag.
Klein Beschrijf
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.
Aflevering 4 - Van Roger Martin du Gard tot K. Schippers
Dirk Leyman signaleert ‘verse leeswaren’: originele publicaties, opmerkelijke boeken en nieuwigheden, met ook aandacht voor literaire essayistiek die elders minder aan bod komt.
Aflevering 3 - Van Ludwig Wittgenstein tot Marguerite Duras
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.
Aflevering 2 - Van A.F.Th. van der Heijden tot Edouard Louis
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf regelmatig voor verse leeswaren. Hij signaleert opmerkelijke boeken, originele publicaties, literaire essayistiek én nieuwigheden.
Aflevering 1 - Van Pessoa tot Benjamin
Literair journalist Dirk Leyman zorgt in Klein Beschrijf maandelijks voor verse leeswaren. Hij signaleert dit keer een zestal opmerkelijke boeken en originele publicaties, essayistiek en nieuwigheden.
Literaire kritieken
DW B positioneert zich stevig middenin het literaire debat. Bekijk hieronder de nieuwste literaire kritieken.
‘Een ongewassen, plakkerig kaffeetafeltje’. Over 'Beminde vriend' van Eriek Verpale
Neoromantisch dichter, onvermoeibaar brievenschrijver én prozaïst die kortstondig opvonkte in de Vlaamse literatuur: stilaan is het ‘zeer autobiografische’ werk van Eriek Verpale (1952-2015) in de vergetelheid gesukkeld. Toch waren er periodes waarin hij op handen werd gedragen: met Alles in het klein (1990), dat de toen prestigieuze NCR-prijs binnenrijfde, het ook verfilmde Olivetti 82 (1993) of de voor Bob de Moor geschreven monoloog Grasland. Maar Verpale had altijd sores aan zijn kale kop. Soms riep hij het over zichzelf af met zijn tegendraadsheid. Dan weer viel het ongeluk hem onverhoeds in de nek, leidend tot ‘gruwelijk zwaarmoedige dagen’.
Als in een dans. Over 'De gebeurtenis' van Peter Terrin
Iets onverwachts verstoort de routineuze gang van zaken, een prognose wil zich maar niet voltrekken, een acuut ogenblik van desoriëntatie zet de wereld op scherp, een dier volgt zijn instinct en verdwijnt. De verhalen uit Peter Terrins recente mozaïekvertelling De gebeurtenis scharnieren rond dit soort kleine haperingen. ‘Tegen sommige windvlagen is niets opgewassen’ besluit het motto van Gustave Flaubert dat Terrin aan zijn roman laat voorafgaan. Dat blijkt inderdaad zo voor Juliette, Kurt, Frouke, Frederik en co die er om de beurt een centrale rol opnemen maar die de lezer ook zijdelings, in andere constellaties, ontmoet in hoofdstukken die hun naam niet dragen.
In beweging kun je stilstaan bij de plekken waar het pijn doet. Over 'Plooi' van Babeth Fonchie Fotchind
Babeth Fonchie Fotchinds curriculum vitae is indrukwekkend: de Nederlandse schrijfster behaalde drie juridische masters met een focus op mensenrechten, werkte voor de Verenigde Naties en de Europese Unie en is nu verbonden aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Gedichten van haar hand werden al gepubliceerd in ELLE, De Groene Amsterdammer, Kluger Hans, De Revisor, Hard//Hoofd, ze werd geselecteerd voor Vers van het Mes en de Schrijfresidentie, twee initiatieven van deBuren, en voor Slow Writing Lab. Maar haar bio op Instagram bevat slechts één omschrijving van zichzelf: ‘human being’, wat op mij nog meer indruk maakte.
Tekenen en getekend worden. Over 'Onder asfalt' van Maarten van der Graaff
In zijn essay ‘Landerigheid’ (2017), over verveling en ruimtelijke ordening, verwijst Maarten van der Graaff naar het werk van de Japanse cultuurtheoreticus Matsuda Masao. Die zag ‘de wereld als verdeeld tussen degenen die de kaarten tekenen en degenen die door kaarten getekend worden. In [Norio] Nagayama vond Matsuda iemand die terugtekende, zij het op een destructieve manier.’ Nagayama zal dan ook, naast romanschrijver en links activist, vooral als spree killer herinnerd worden. In november 1968 vermoordde hij op 19-jarige leeftijd vier toevallige passanten, volgens de overlevering ten dele omdat hij compleet vervreemd was onder invloed van de grootstad Tokio.
Gebukt onder de druk van het maken. Over 'Kleine haperende vluchten' van Femke Brockhus
Wie de openingsscène van Kleine haperende vluchten leest, de tweede roman van Femke Brockhus, zou heel even kunnen denken dat we de wereld door de ogen van het vrouwelijk personage Julia bekijken. Zij is tenslotte degene die we volgen terwijl ze rond het oude witte huis struint dat haar thuis zal worden: zij kijkt om zich heen, pakt een kapotte dakpan op, bestudeert de natte aarde en de dieren die zich daarin ophouden.
Gesprekken met het licht. Over 'Een heel dun laagje' van Moya De Feyter
Het opmerkelijkste verslag tot nog toe van een reële ruimtereis is dat van William Shatner. De legendarische Captain Kirk uit de televisieserie Star Trek maakte op 13 oktober 2021 als ruimtetoerist een korte reis met Blue Origin, het ruimtevaartbedrijf van Jeff Bezos. De reis duurde slechts enkele minuten en bracht Shatner en een drietal medepassagiers in een capsule even buiten de dampkring. Onmiddellijk na de landing kon een televisieploeg een gesprek filmen tussen Shatner en Bezos. Wat Shatner zag was alles behalve een promotiepraatje voor het verder onderzoek van de ruimte. Wat Shatner voorbij de atmosfeer had gezien - hij kon het niet genoeg herhalen - was het absolute niets, het totale zwart, de volstrekte leegte. Met andere woorden: de dood. Tegelijkertijd vond hij geen woorden om de schoonheid te beschrijven van alles wat zich binnen de atmosfeer bevond. Hij gebruikte een krachtig beeld voor de plotse overgang van het blauw van de dampkring - dat wat we vanop de aarde de lucht of de hemel noemen - naar het zwart van de ruimte: het was alsof een doek scheurde. Een dun, fragiel, blauw doek. En daarachter: de dood. Van het licht naar het absolute zwart in één enkel ogenblik.
